Wzrost czułości aparatury oraz coraz większa moc obliczeniowa komputerów (przekładająca się na bardzo dokładne obrazowanie badanych tkanek), stwarzają szansę na nieporównywalnie dokładniejszą analizę warunków anatomicznych niż ma to miejsce w przypadku zdjęcia rentgenowskiego. Obecnie w stomatologii stosowane są urządzenia do tomografii spiralnej, a także aparaty z wiązką stożkową, które cechują się niższą dawką promieniowania niż tomografy ogólnomedyczne. Techniki cyfrowe stanowią dziś wyjątkowo dynamicznie rozwijającą się gałąź diagnostyki stomatologicznej. Zdjęcie rentgenowskie punktowe czy panoramiczne jest obrazem dwuwymiarowym – 2D, badanie tomograficzne natomiast badaniem trójwymiarowym 3D – powstały obraz umożliwia dokładną diagnostykę tkanek warstwa po warstwie w każdym przekroju. Co to oznacza dla lekarza stomatologa, chirurga czy laryngologa? Lekarz dostając badanie może w sposób metryczny ocenić wszystkie struktury kostne, sprawdzić stan zatok szczękowych, zbadać poszczególne zęby, prześledzić przebieg i ocenić ilość kanałów korzeniowych danego zęba.
Czym jest TK wiązki stożkowej (CBCT)? CBCT to rodzaj badania radiologicznego, które zapewnia trójwymiarowy obraz zębów, szczęki oraz żuchwy. Badanie to jest również nazywane „Cyfrową Tomografią Volumetryczną” (DVT) lub potocznie Tomografią 3D w stomatologii. W tradycyjnej tomografii komputerowej wykorzystuje się szczelinową wiązkę promieniowania, która wycina z obiektu badanego plaster po plastrze, okrążając wielokrotnie głowę pacjenta tak, by zobrazować jej całość. Natomiast w tomografach wykorzystywanych w stomatologii i laryngologii stosuje się stożkową wiązkę promieniowania, która naświetla pacjenta w czasie pojedynczego (a nie wielokrotnego!) obrotu wokół jego głowy. To powoduje znaczne skrócenie czasu badania i redukcję dawki napromienienia, przy jednoczesnym uzyskaniu obrazów najwyższej jakości. Wykonane przez tomograf zdjęcie zostaje wyświetlone na ekranie komputera dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu. Umożliwia ono konwersję badania tomograficznego do trójwymiarowego modelu tkanek twardych pacjenta: zębów, kości żuchwy oraz szczęki, stawów skroniowo-żuchwowych lub zatok. Dzięki zaawansowanym systemom informatycznym stomatolog wyświetla na monitorze obraz w różnych przekrojach (osiowym, strzałkowym, czołowym), może też analizowane zdjęcie obrócić, wyostrzyć, przybliżyć lub oddalić. Dzięki temu jest w stanie dostrzec najdrobniejsze szczegóły struktur anatomicznych, odgrywające szczególnie istotną rolę w leczeniu stomatologicznym. Dla Pacjenta oznacza to, że może wykonać badanie panoramiczne – przegląd wszystkich zębów, szczęki, żuchwy, zatok i stawów skroniowo-żuchwowych na jednym zdjęciu. Takie badanie posiada niską dawkę promieniowania – jest zalecane raz na 2 lata, podobnie jak prześwietlenie płuc. W badaniu można wykryć choroby zębów, zatok szczękowych, wczesne postaci nowotworów.
Pacjenci leczący się ortodontycznie do dokładnej diagnostyki potrzebują wykonać zdjęcie panoramiczne i cefalometryczne. Dla planowania leczenia implantologicznego obecnie uważa się wykonanie badania tomograficznego – czyli 3D – jako niezbędne w większości przypadków. Badanie to pozwala określić ilość i jakość kości, odległość od ważnych struktur anatomicznych. Daje pacjentowi i lekarzowi bezpieczeństwo. Dzięki temu można dokładnie określić wielkość i umiejscowienie przyszłych implantów zębowych, bez obaw o uszkodzenie naczyń krwionośnych, zatok, nerwów. Tomografia komputerowa wykonana nowoczesnym aparatem pozwala do minimum ograniczyć dawkę pochłoniętego promieniowania i zobrazować wszystkie ważne szczegóły. Tu ważna jest odpowiednia rozdzielczość aparatu. Takim aparatem jest system Kodak Carestream CS 9300 – najnowocześniejszy i najbardziej wszechstronny system obrazowania radiologicznego dostępny obecnie na rynku. Niezależnie od zaawansowanych możliwości badań tomograficznych, umożliwia on wykonywanie cyfrowych obrazów pantomograficznych z wykorzystaniem technologii adaptacji warstwy obrazowania do budowy anatomicznej pacjenta. Urządzenie zostało również rozbudowane o moduł cefalometryczny z unikatową technologią ONE SHOT. Pole obrazowania aparatu wynosi od 5 cm x 5 cm aż do 17 cm x 13,5 cm. Oznacza to, że można zdiagnozować niewielki obszar np. przy leczeniu pojedynczego zęba aż po pole obejmujące w zasadzie większą część twarzoczaszki. Poniższe zdjęcie obrazuje zakres badania.
INTELIGENTNY SYSTEM KONTROLI DAWKI System CS 9300 zapewnia użytkownikom optymalną kontrolę nad doborem najbezpieczniejszej dla pacjenta dawki promieniowania. Technologia tomografii wolumetrycznej wykorzystywana do wykonywania obrazów diagnostycznych w systemie CS 9300 zapewnia dużo niższą dawkę promieniowania w porównaniu z tradycyjnymi tomografami spiralnymi stosowanymi w medycynie (CT). Aparat pozwala na dalszą redukcję dawki poprzez dobranie zakresu tomografii jedynie do obszaru, który wymaga obrazowania. Urządzenie może pracować również w trybie skróconego czasu badania, co pozwala jeszcze bardziej ograniczyć dawkę i zmniejszyć ryzyko powstania nieostrego radiogramu. CS 9300 jest także wyposażony w system próbnej ekspozycji, pozwalający na sprawdzenie pozycji pacjenta przed wykonaniem badania. Połączenie szybkości, doskonałej jakości obrazu oraz precyzyjnego pozycjonowania w maksymalnym stopniu ogranicza ryzyko powtórzenia badania, zapewniając bezpieczeństwo zarówno osobie badanej, jak i lekarzowi. Opcjonalny moduł cefalometryczny pracujący w technologii pojedynczej ekspozycji (one-shot) wykonuje całe badanie w czasie krótszym niż 1 sekunda. W ten sposób urządzenie do minimum ogranicza dawkę absorbowaną przez pacjenta podczas badania i ryzyko powstania nieczytelnego obrazu. Sumując można stwierdzić, że nie ma nowoczesnej stomatologii bez najbardziej zaawansowanej diagnostyki cyfrowej, która obecnie jest na wyciągnięcie ręki dla pacjentów, ale też dla każdego lekarza, który może skierować pacjenta na wykonanie badania tomograficznego, a potem spokojnie planować leczenie, korzystając z dobrodziejstw nowoczesnej technologii.